Immigrant Petition Là Gì? Giải Thích Chi Tiết Về Đơn Bảo Lãnh Định Cư Hoa Kỳ

Hành trình định cư tại Hoa Kỳ là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ và tuân thủ các quy định của pháp luật di trú. Trong đó, "Immigrant Petition" hay còn gọi là Đơn bảo lãnh định cư, là một bước đi đầu tiên và vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là một loại giấy tờ hành chính mà còn là nền tảng pháp lý để chứng minh mối quan hệ hoặc điều kiện đủ điều kiện cho mục đích xin thẻ xanh (Green Card). Bài viết này sẽ đi sâu giải thích khái niệm này, vai trò của nó, các loại đơn phổ biến và quy trình xử lý cơ bản để giúp bạn có cái nhìn rõ ràng và chính xác nhất.

Khái Niệm, Mục Đích và Các Bên Liên Quan Đến Immigrant Petition

Để hiểu rõ về quy trình định cư Mỹ, việc nắm vững khái niệm "Immigrant Petition" là điều cần thiết.

Định nghĩa cơ bản: Immigrant Petition là một loại đơn được nộp cho Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS - U.S. Citizenship and Immigration Services) bởi một người bảo lãnh (Petitioner) thay mặt cho một người được bảo lãnh (Beneficiary) để thiết lập cơ sở cho việc người được bảo lãnh có thể xin định cư vĩnh viễn tại Hoa Kỳ. Nói cách khác, đây là đơn xin USCIS công nhận mối quan hệ hoặc điều kiện đủ điều kiện để người nước ngoài có thể tiến tới bước xin thẻ xanh.

Mục đích cốt lõi: Mục đích chính của Immigrant Petition là để chứng minh với USCIS rằng có một mối quan hệ gia đình hợp pháp (ví dụ: vợ/chồng, cha mẹ, con cái) hoặc một điều kiện đủ điều kiện khác (ví dụ: việc làm, đầu tư) tồn tại giữa người bảo lãnh và người được bảo lãnh, đáp ứng các tiêu chí theo luật di trú Hoa Kỳ. Việc chấp thuận đơn bảo lãnh này là bước đầu tiên để chứng minh rằng người được bảo lãnh có đủ điều kiện để được bảo lãnh theo một diện định cư cụ thể.

Vai trò nền tảng: Đơn bảo lãnh định cư đóng vai trò là nền tảng pháp lý cho toàn bộ quá trình xin định cư. Nếu đơn bảo lãnh không được chấp thuận, người được bảo lãnh sẽ không thể tiếp tục các bước tiếp theo như xin visa định cư tại Lãnh sự quán/Đại sứ quán Hoa Kỳ ở nước ngoài hoặc xin điều chỉnh tình trạng (Adjustment of Status - Form I-485) nếu đang ở Hoa Kỳ.

Các bên tham gia chính:

Người Bảo Lãnh (Petitioner): Là người nộp đơn bảo lãnh. Tùy thuộc vào diện định cư, người bảo lãnh có thể là công dân Hoa Kỳ, thường trú nhân hợp pháp (Lawful Permanent Resident), hoặc một nhà tuyển dụng/công ty tại Hoa Kỳ. Người bảo lãnh phải chứng minh đủ điều kiện để bảo lãnh (ví dụ: đủ tuổi, có mối quan hệ hợp pháp, khả năng tài chính).
Người Được Bảo Lãnh (Beneficiary): Là người nước ngoài mà đơn bảo lãnh được nộp thay. Người được bảo lãnh là người đang tìm cách xin định cư vĩnh viễn tại Hoa Kỳ dựa trên mối quan hệ hoặc điều kiện được thiết lập bởi đơn bảo lãnh.

Việc chứng minh tính hợp pháp và chân thật của mối quan hệ hoặc điều kiện giữa Người Bảo Lãnh và Người Được Bảo Lãnh là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của đơn petition.

Các Mẫu Đơn Bảo Lãnh Phổ Biến và Quy Trình Xử Lý Tại USCIS

Có nhiều loại mẫu đơn Immigrant Petition khác nhau, mỗi loại dành cho một diện định cư cụ thể. Tuy nhiên, hai mẫu đơn phổ biến nhất mà người Việt thường gặp là I-130 và I-140.

Các Mẫu Đơn Immigrant Petition Chính

Mẫu I-130 (Petition for Alien Relative): Đây là mẫu đơn bảo lãnh thân nhân phổ biến nhất. Công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp sử dụng mẫu đơn này để bảo lãnh cho các thành viên gia đình đủ điều kiện của họ.
Ai nộp: Công dân Hoa Kỳ hoặc Thường trú nhân hợp pháp.
Ai được bảo lãnh: Vợ/chồng, con cái, cha mẹ, anh chị em (tùy thuộc vào tình trạng của người bảo lãnh là công dân hay thường trú nhân).
Mẫu I-130 được sử dụng để thiết lập bằng chứng về mối quan hệ gia đình hợp pháp giữa người bảo lãnh và người được bảo lãnh.
Mẫu I-140 (Immigrant Petition for Alien Worker): Đây là mẫu đơn bảo lãnh lao động vĩnh viễn. Mẫu đơn này thường được nộp bởi một nhà tuyển dụng tại Hoa Kỳ thay mặt cho một người lao động nước ngoài.
Ai nộp: Thường là nhà tuyển dụng tại Hoa Kỳ (hoặc đôi khi là chính người lao động trong một số diện đặc biệt như EB-1A, EB-2 NIW).
Ai được bảo lãnh: Người lao động nước ngoài có trình độ, kỹ năng hoặc khả năng đặc biệt.
Mẫu I-140 được sử dụng để chứng minh rằng người lao động đủ điều kiện cho một trong các diện ưu tiên dựa trên việc làm (Employment-Based - EB), bao gồm EB-1 (Khả năng đặc biệt, Giáo sư/Nghiên cứu viên xuất sắc, Quản lý/Giám đốc đa quốc gia), EB-2 (Chuyên gia có bằng cấp nâng cao hoặc Khả năng đặc biệt), EB-3 (Lao động lành nghề, Chuyên gia, Lao động phổ thông).

Ngoài ra còn có các mẫu đơn petition khác như Mẫu I-360 (Petition for Amerasian, Widow(er), or Special Immigrant) dành cho các diện đặc biệt hơn như góa phụ/góa chồng của công dân Mỹ, người lao động tôn giáo, trẻ vị thành niên cần bảo vệ đặc biệt (SIJS), hoặc nạn nhân bạo hành gia đình (VAWA).

Quy Trình Xử Lý Cơ Bản Tại USCIS

Sau khi đơn Immigrant Petition được chuẩn bị và nộp, nó sẽ trải qua quy trình xử lý tại USCIS:

Giai đoạn Nộp đơn: Người bảo lãnh (hoặc nhà tuyển dụng) chuẩn bị đầy đủ mẫu đơn, các bằng chứng hỗ trợ cần thiết (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, bằng cấp, thư tuyển dụng...) và nộp cùng với lệ phí quy định đến trung tâm xử lý của USCIS có thẩm quyền. Sau khi nhận được hồ sơ, USCIS sẽ gửi Giấy Biên Nhận (Receipt Notice - Form I-797C) xác nhận đã nhận đơn và cung cấp số biên nhận (receipt number) để theo dõi tình trạng hồ sơ.
Giai đoạn Xem xét: USCIS sẽ xem xét hồ sơ để kiểm tra tính hợp lệ, đầy đủ và đánh giá các bằng chứng được cung cấp. Trong quá trình này, USCIS có thể gửi Yêu cầu Bổ sung Bằng chứng (Request for Evidence - RFE) nếu họ cần thêm thông tin hoặc tài liệu để đưa ra quyết định. Việc phản hồi RFE đầy đủ và kịp thời là rất quan trọng.
Giai đoạn Ra quyết định: Sau khi xem xét, USCIS sẽ đưa ra quyết định:
Chấp thuận (Approval): Nếu USCIS hài lòng với bằng chứng và xác định người được bảo lãnh đủ điều kiện theo diện bảo lãnh, đơn petition sẽ được chấp thuận (Approval Notice - Form I-797). Đây là kết quả mong muốn, cho phép người được bảo lãnh tiến tới bước tiếp theo.
Từ chối (Denial): Nếu USCIS không hài lòng với bằng chứng hoặc xác định người được bảo lãnh không đủ điều kiện, đơn petition sẽ bị từ chối. Quyết định từ chối thường có thể được kháng cáo hoặc nộp lại đơn mới nếu có cơ sở.

Thời gian xử lý: Thời gian xử lý đơn Immigrant Petition có thể biến động đáng kể. Nó phụ thuộc vào loại đơn (I-130, I-140...), diện ưu tiên (ví dụ: bảo lãnh vợ/chồng công dân Mỹ thường nhanh hơn bảo lãnh anh chị em), và khối lượng công việc tại trung tâm xử lý của USCIS. Thông tin về thời gian xử lý ước tính thường được USCIS cập nhật trên website chính thức của họ.

Phân Biệt Với Visa Định Cư và Thông Tin Hữu Ích Khác

Một trong những nhầm lẫn phổ biến là đánh đồng Immigrant Petition với visa định cư hoặc thẻ xanh. Việc phân biệt rõ ràng các khái niệm này là rất quan trọng.

Phân biệt Immigrant Petition và Đơn Xin Visa Định Cư/Điều Chỉnh Tình Trạng:

Immigrant Petition (Đơn bảo lãnh): Là bước đầu tiên, được nộp cho USCIS để thiết lập quyền được bảo lãnh dựa trên mối quan hệ hoặc điều kiện. Nó chứng minh ai đó có thể bảo lãnh cho bạn.
Đơn Xin Visa Định Cư (Immigrant Visa Application - Form DS-260): Được nộp cho Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (Department of State - DOS) thông qua Trung tâm Chiếu khán Quốc gia (National Visa Center - NVC) sau khi petition được chấp thuận và số visa có sẵn. Đây là đơn xin kiểm tra điều kiện nhập cảnh của người được bảo lãnh (lý lịch tư pháp, sức khỏe...).
Đơn Xin Điều Chỉnh Tình Trạng (Application to Register Permanent Residence or Adjust Status - Form I-485): Được nộp cho USCIS nếu người được bảo lãnh đang ở Hoa Kỳ hợp pháp và đủ điều kiện để xin thẻ xanh mà không cần rời khỏi Mỹ. Đây cũng là đơn xin kiểm tra điều kiện nhận thẻ xanh tại Mỹ.

Nói cách khác, petition là "vé vào cửa" ban đầu, còn đơn xin visa (DS-260) hoặc điều chỉnh tình trạng (I-485) là quá trình kiểm tra xem bạn có đủ điều kiện để thực sự bước qua cánh cửa đó và nhận thẻ xanh hay không. Cần cả hai bước này (petition được chấp thuận + đơn xin visa/điều chỉnh tình trạng được chấp thuận) để có được thẻ xanh.

Câu hỏi thường gặp

Petition được chấp thuận có đảm bảo nhận thẻ xanh không? Không. Việc petition được chấp thuận chỉ có nghĩa là mối quan hệ hoặc điều kiện bảo lãnh của bạn đã được USCIS công nhận. Bạn vẫn cần phải trải qua quá trình xin visa định cư (ở nước ngoài) hoặc điều chỉnh tình trạng (ở Mỹ), bao gồm kiểm tra sức khỏe, lý lịch tư pháp, phỏng vấn... để chứng minh bạn đủ điều kiện nhập cảnh/nhận thẻ xanh theo luật.
Thời gian xử lý chính xác là bao lâu? Không có thời gian cố định. Thời gian xử lý luôn biến động và có thể kiểm tra ước tính trên website chính thức của USCIS (uscis.gov/processing-times).
Petition khác gì visa không định cư? Petition là đơn bảo lãnh cho mục đích định cư vĩnh viễn (xin thẻ xanh). Visa không định cư (Non-immigrant Visa) như B1/B2 (du lịch/công tác), F1 (du học), H1B (lao động tạm thời)... là giấy phép cho phép bạn tạm trú tại Hoa Kỳ trong một khoảng thời gian và mục đích cụ thể, không phải để định cư.‍
Nguồn thông tin chính thức: Website chính thức của USCIS (uscis.gov) là nguồn thông tin đáng tin cậy nhất về các mẫu đơn, quy trình và thời gian xử lý. Đối với các trường hợp phức tạp hoặc cần tư vấn chuyên sâu, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các văn phòng luật sư di trú có kinh nghiệm là rất cần thiết.

Immigrant Petition là bước khởi đầu thiết yếu trong hầu hết các con đường dẫn đến định cư vĩnh viễn tại Hoa Kỳ. Việc hiểu rõ khái niệm này, mục đích, các loại đơn phổ biến như I-130, I-140 và quy trình xử lý tại USCIS là chìa khóa để chuẩn bị hồ sơ chính xác và hiệu quả. Mặc dù việc petition được chấp thuận là một cột mốc quan trọng, nó chỉ là bước đầu tiên. Người được bảo lãnh vẫn cần hoàn thành các bước tiếp theo (xin visa hoặc điều chỉnh tình trạng) để chính thức nhận được thẻ xanh. Luôn tìm hiểu kỹ lưỡng từ các nguồn chính thức và cân nhắc tìm kiếm sự tư vấn chuyên nghiệp để đảm bảo quá trình định cư diễn ra suôn sẻ.

Tham khảo thêm:

Xin visa eb5

Đi định cư ở mỹ cần chuẩn bị gì ?

Gia hạn thẻ xanh 10 năm